Amstsgeheim - 6  

Johan Stekelenburg

Herfstvakantie 1993. Er wordt nog een afzakkertje genomen, na afloop van het FNV-congres. De voorzitter loopt naar mijn jongste dochter, dan negen jaar, en vraagt haar: weet je wel wat je vader doet? De meeste kinderen brengen dan van verlegenheid geen stom woord uit. Niet mijn dochter. Hij schrijft van die stomme verhaaltjes en jij leest ze voor, riposteert ze gevat. Het is even stil, maar dan barst Johan Stekelenburg tot mijn opluchting in een bulderende lach uit. Ik zag me als nieuwbakken spookschrijver al door de grond zakken…

Als collega’s zeiden we vaak tegen elkaar: het is een feest met die man te werken. Stekelenburg was een mediafenomeen. Waar die ook kwam, wat die ook deed, hij trok de aandacht van de media. Je kon wel proberen hem terzijde te schuiven. Maar dat was meestal tevergeefs. Zoals Koos Andriessen als minister van Economische Zaken mocht ervaren. Net als Bill Clinton nodigt hij de crème de la crème van het bedrijfsleven uit om een dag lang te brainstormen over globalisering van de wereldeconomie. De FNV-voorzitter wordt op het laatste moment uit het draaiboek geschreven. Voor Stekelenburg geen probleem. Dan gaat hij toch gewoon als belangstellende naar de door ons Koos Clinton-show gedoopte bijeenkomst in een Hilversumse tv-studio. Met zijn mooiste rode colbertje valt hij enorm op tussen de antracietgrijze pakken. Geen camera, geen microfoon, geen opschrijfboekje van de aanwezige journalistiek ontgaat het. Met als gevolg dat Andriessen hem bidt na de lunchpauze naast hem op de voorste rij te komen zitten.

Enige tijd later doet zich iets vergelijkbaars voor. Vier ambtenarenbonden willen een nauwere samenwerking aankondigen. Of Stekelenburg ook bij de persconferentie in Nieuwspoort wil zijn. Uiteraard, zegt hij. Maar mijn collega-bondsvoorlichters willen toch graag iets van de eer voor hun eigen voorzitter reserveren. Dus hij mag pas op het eind van de persconferentie wat zeggen. In het besef van de onverbiddelijkheid van de media maak ik me er niet echt druk over. En ik krijg gelijk. Zijn entree wordt gevolgd door alle camera’s. De spotlights gaan pas aan als hij het woord krijgt. In alle krantenstukjes wordt hij geciteerd. Terwijl slechts een enkele bondsvoorzitter in een enkel stukje wordt aangehaald.

Stekelenburg bewoog zich gemakkelijk in het openbaar. Zijn charme, zijn charisma deed menigeen voor hem innemen. Daarachter zat echter naast een groot inlevingsvermogen een fenomenale dossierkennis. Daar verkeek menigeen zich op. Er wordt in het Haagse wereldje van vandaag gediscussieerd over een scheiding tussen politieke en ambtelijke voorlichting. Zoals ze dat in Groot-Brittannië kennen. Maar wie het onderzoek naar het opleuken van het Irak-dossier volgt, wordt daar niet vrolijk van. Mijn ervaringen met Stekelenburg leren dat vorm en inhoud niet los van elkaar kunnen worden gezien. Je moet eerst weten waar je het over hebt, weten wat het voor mensen gaat betekenen, voordat je iets kan melden. Spookschrijverij, mannetjesmakerij, spindoctoring, het baat de politicus niet als er geen kerel in hem steekt. Politici die nog steeds op zoek zijn naar het antwoord op het Fortuyn-effect, kunnen in dat opzicht een voorbeeld aan Stekelenburg nemen.

Daan Vorán

_________ 

Eerder gepubliceerd in de Haagsche Courant van 28 september 2003