Ambtsgeheim - 15 

Samen voor ons eigen

Sinds de Tegenpartij van Jacobse en Van Es is het ‘Samen voor ons eigen’ het clublied geworden van bijna elke politicus. Dat gevoel bekruipt me steeds sterker in dit post-referendum tijdperk. Satire is meestal erop gericht met enige ironie mensen te wijzen op merkwaardige verschijnselen in de samenleving. De karikatuur van Van Kooten en De Bie is echter het leidend voorbeeld geworden van bijna iedereen die in de politiek zit of wil. Bob Geldof is erin geslaagd voor het komend Live8-concert Pink Floyd en The Spice Girls weer bij elkaar te brengen. Ik vrees dat hij bij Koot en Bie geen succes zou hebben gehad. Want wie zijn er nu beter in het maken van karikaturen dan velen binnen de politiek? Daar kunnen zij niet meer overheen. Daar valt geen eer meer aan te behalen.

Ik beperk me maar tot één voorbeeld. Veel politici gaan aan het mislukken van de jongste EU-top schouderophalend voorbij. Alsof het hen niet aangaat. Maar Europa, dat zijn wij! Tachtig procent van de Tweede Kamerleden is voor de Europese Grondwet, maar sinds het referendum gedragen ze zich als dorpspolitici die de annexatie door de nabije grote stad hebben weten af te wenden. Goh, wat een triomf. Het kenmerkende van het dorpsleven wordt weer eens benadrukt. Maar voor de sluipende ondermijning daarvan zijn de ogen gesloten. Boodschappen worden niet meer gedaan bij de dorpse middenstand, maar in het grootwinkelbedrijf in de grote stad. Kinderen worden niet meer op de dorpsschool gedaan, maar op een eliteschool. Voor sport wordt gekozen voor een prestigieuze topclub. Uitgaan in het dorp? Wat valt daar nu te beleven? We gaan naar de stad! En straks grote stukken in de krant over de kaalslag in het eens zo ‘bruisende’ dorpsleven… Maar de mogelijkheid die problemen in een grotere samenhang aan te pakken, is vooralsnog met veel bravoure en fanfaregeschal begraven.

Ooit werkte ik voor de moderne vakbeweging. Honend werd daar gesproken over de leiders van de anarchistische voorlopers daarvan die zichzelf als ‘kruiers van de arbeidersbelangen’ beschouwden. En daarbij geen oog hadden voor de tegenstrijdigheden daarin. De moderne vakbeweging bracht in heftige onderlinge debatten samenhang aan in de werknemersbelangen. Vaak is die moderne vakbeweging doodverklaart, maar inmiddels bestaat ze al 100 jaar, is ze groter dan ooit en is ze – anders dan het uitbrengen van een stem – niet gratis! Dat is heel wat anders dan stoorzender in het van étatisme doordrongen politieke streven. Zoals menig politicus haar beschouwt.

Winston Churchill zei ooit dat de parlementaire democratie waardeloos was. Maar, voegde hij eraan toe, ik ken geen betere… Er is veel mis met Europa, maar bergt wel de sleutel in zich voor tal van vraagstukken van nu en straks. Iets beters is er niet. Maar ik geloof niet dat deze opvatting thans op enige aanhang kan rekenen. Voel me geleidelijk aan te behoren tot de minderheid van het gezonde verstand. Als Koot & Bie het Simplistische Verbond daar nu eens de spreekbuis van zouden willen maken.
Sense and symplicity…

Daan Vorán

__________ 

Eerder gepubliceerd in de Haagsche Courant van juni 2005